سایه انداختن فرش و روش های رفع آن

مفهوم سایه انداختن فرش

در توضیح مفهوم و اصطلاح “سایه انداختن فرش” باید گفت که به معنای تفاوت رنگی است که در برخی از فرش‌ها دیده می‌شود. این اختلاف رنگی باعث می‌شود بخش‌هایی از فرش پررنگ‌تر و بخش‌های دیگر کمرنگ‌تر به نظر بیایند و در واقع سایه روشن شدن فرش اتفاق بیفتد.

این امر برای فرش‌ ماشینی هم مشاهده می‌شود و نشان‌دهنده کیفیت پایین فرش نیست. در واقع، علت اصلی سایه روشن شدن فرش، جهت‌گیری پرزهای فرش است که ممکن است باعث تفاوت در بافت و رنگ‌های آن شود. بهبود کیفیت فرش‌های ماشینی نیز باعث شده تا این مشکل در این نوع فرش‌ها نیز دیده شود.

بنابراین، سایه انداختن فرش نباید به عنوان نشانه‌ای از کیفیت پایین فرش‌ها تلقی شود. سایه‌ها روی فرش‌ها ناشی از تغییرات در بازتاب نور از سطوح آن‌ها هستند. در نتیجه ناحیه‌های تیره یا لکه‌هایی روی سطح فرش به وجود می‌آید.

این موضوع باعث می‌شود که با نگاه کردن به فرش از یک زاویه، این نواحی روشن‌تر از بقیه فرش به نظر برسند و از زوایای دیگر این قسمت‌ها تیره‌تر به نظر می‌آیند. عوامل مختلفی می‌توانند باعث سایه روشن فرش شوند. که در بخش‌های بعدی به طور کامل آن‌ها را توضیح می‌دهیم.

به طور کلی می‌توان گفت، تغییر زاویه الیاف باعث تغییر در انعکاس نور و در نتیجه تفاوت در ظاهر و سایه روشن فرش می‌شود. این تفاوت به‌گونه‌ای نمایان می‌شود که انگار بخشی از فرش رنگ دیگری دارد، اما با بررسی دقیق متوجه می‌شویم که سایه انداختن فرش به تغییر رنگ واقعی فرش ارتباطی ندارد.

 

عوامل تأثیرگذار بر سایه انداختن فرش

سایه روشن شدن فرش به عوامل مختلفی بستگی دارد که در زیر به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:

طراحی و الگوی فرش:

طرح و الگوی موجود در فرش می‌تواند تأثیر زیادی در ایجاد سایه داشته باشد. الگوهای پیچیده‌تر و جزئی‌تر ممکن است سایه‌های پراکنده‌تری ایجاد کنند، زیرا نور به صورت متفاوت از طرح‌های مختلف بازتاب می‌شود.

جنس فرش:

نوع جنس فرش نیز تأثیر بسزایی بر سایه انداختن دارد. فرش‌هایی با جنس‌های مختلف معمولاً بر اثر تغییر جهت الیاف، سایه‌های متمایز‌تری ایجاد می‌کنند.

رنگ و تیرگی فرش:

رنگ و تیرگی فرش نیز به عنوان عاملی مهم در سایه انداختن فرش شناخته می‌شود. فرش‌های رنگارنگ‌تر باعث کاهش تمایز سطح و کمتر دیده شدن سایه‌ها می‌شوند. همچنین، تیرگی و شدت رنگ فرش تأثیر قابل توجهی در شکل‌دهی به سایه‌ها دارد.

نورپردازی و محل قرارگیری فرش:

نحوه تنظیم نور در فضا و محل قرارگیری فرش نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. نورهای مستقیم یا غیر مستقیم می‌توانند به طور مستقیم بر سایه‌های فرش تأثیر بگذارند. همچنین، انتخاب مکان مناسب برای قرارگیری فرش نیز می‌تواند به کاهش یا افزایش سایه روشن شدن فرش کمک کند.

عملکرد نامناسب تیغه‌های شیرینگ:

اگر تیغه‌های شیرینگ به درستی کار نکنند، تولید یک فرش سایه روشن را ممکن است تحت تأثیر قرار دهند. در این حالت، دلیل روشن شدن سایه فنی نیست، زیرا تنها عامل آن عدم رعایت اصول تولید و بافت فرش است. در مرحله تکمیل فرش، سایه روی آن ایجاد می‌شود.
برای جلوگیری از ایجاد سایه در تمام مراحل تولید فرش، از بافت تا اتمام آن، باید اصول تولید را رعایت کرد. با رعایت این اصول، فرش با کیفیتی تولید می‌شود و به بازار عرضه می‌شود.
مراحل تولید، بافت و اتمام فرش هر کدام نقش مهمی در جلوگیری از دو خاب شدن فرش دارند. همانطور که در ابتدا گفته شد، یکی از دلایل ایجاد سایه روشن در فرش، دوخاب شدن لایه‌ها است.

 

در چه حالاتی روی فرش سایه روشن ایجاد می‌شود؟

سایه روشن فرش به طور کلی در سه وضعیت مختلف مشاهده می‌شود: حالت اول زمانی است که از یک سمت به فرش نگاه می‌کنیم، روشن‌تر از زمانی است که از طرف دیگر به آن نگاه می‌کنیم؛ دوم، وقتی روی فرش قدم می‌گذاریم، رنگ قسمتی از فرش که زیر پای ماست با بقیه قسمت‌های فرش متفاوت می‌شود؛ و سوم، وقتی از یک طرف به فرش نگاه می‌کنیم، تنها یک بخش مشخص از فرش را روشن‌تر از بقیه آن می‌بینیم.

به عنوان یک پاسخ به این مسئله، می‌توان گفت که سایه انداختن فرش اتفاق طبیعی‌ است و نشان‌دهنده کیفیت پایین فرش خریداری شده نیست. این اختلاف رنگ سطح مقطع نخ با بدنه فرش ناشی از استفاده از نخ‌هایی با ویژگی‌های ثابت است.

هنگام بافت فرش ماشینی، نخ‌ها به صورت مایل بافته می‌شوند؛ بنابراین وقتی از طرفی به فرش نگاه می‌کنیم که سطح مقطع تمام نخ‌ها دیده می‌شود، فرش را پررنگ‌تر از زمانی که از طرف دیگر به آن نگاه کنیم خواهیم دید.

فرش‌هایی با رنگ پس زمینه کاربنی، بژ و نقره‌ای بیشترین دورنگی و سایه‌ روشن را نشان می‌دهند. پس اگر از این مسئله حساس هستید، در انتخاب این رنگ‌ها برای فرش، دقت بیشتری به عمل بیاورید. 
با توجه به موارد گفته شده، انتخاب یک فرش ماشینی با رنگ‌ها و طرح‌های مناسب می‌تواند بهبود کیفیت نورپردازی در فضای خانه و کاهش سایه روشن شدن فرش را به همراه داشته باشد.

 

راه حل‌های رفع سایه انداختن فرش

در فرش‌های ماشینی، سایه‌ها و دورنگی‌ها باعث می‌شود که بعضی قسمت‌های فرش پررنگ‌تر و بعضی دیگر کمرنگ‌تر به نظر بیایند. سایه روشن فرش می‌تواند از زوایای مختلف مشاهده شود.

برای پیشگیری از ایجاد دورنگی، رعایت اصول در تمامی مراحل تولید فرش از بافت تا تکمیل ضروری است. این مراحل مشمول بافت، بافت‌کشی و تکمیل فرش می‌شوند و هر یک از این مراحل به سایه‌روشن‌شدن و دورنگی‌های فرش نقش مهمی دارند.

برای رفع دو رنگ شدن فرش، می‌توان تکنیک‌هایی را به کار برد. به عنوان مثال، با زدن الیاف فرش به یک جهت و جاروبکشی همگانی آن می‌توان سایه‌های روشن را به حداقل رساند.

همچنین، انتخاب جنس فرش و توجه به رنگ زمینه و شانه‌های فرش نیز می‌تواند به کاهش دورنگی‌ها کمک کند. فرش‌های با جنس و شانه‌های متفاوت می‌توانند دارای سایه‌های کمتری باشند.

اگرچه روش دقیقی برای رفع دورنگی‌ها در فرش‌های ماشینی وجود ندارد، اما انتخاب مناسب فرش با توجه به رنگ، جنس و شانه‌ها می‌تواند میزان دو رنگ شدن فرش را به حداقل برساند و نتیجه‌ای مطابق با سلیقه شما ایجاد کند.

انداختن سایه بر روی فرش، هیچ گونه تأثیری بر دوام و کیفیت فرش ندارد و این امر نیز نشانه‌ای از کیفیت پایین فرش نیست. به منظور جلوگیری از دورنگ شدن فرش، می‌توانید به صورت مرتب و روزانه یا حتی هفتگی، پرزهای فرش را به یک جهت هدایت کنید تا همگی در یک جهت قرار بگیرند و فرش سایه نیفکند.

البته راه حل دیگری نیز برای رفع سایه روشن فرش وجود دارد که معمولاً افراد آن را ترجیح می‌دهند، این است که فرش را در جهت خواب آن جارو بکشند. به این ترتیب، به راحتی می‌توانید از سایه‌ انداختن فرش خود جلوگیری کنید و به نتیجه مطلوب برسید.

 

سایه روشن بیشتر در چه فرش هایی دیده می شود؟

فرش ماشینی ۷۰۰ شانه میزان سایه انداختن و دو رنگی کمتری نسبت به فرش ماشینی ۱۲۰۰ شانه دارد.
دو رنگی در فرش هایی که با نخ صد در صد اکریلیک بافته می شوند نسبت به فرش هایی که با سایر نخ ها بافته می شوند کمتر است.
فرش هایی که از نخ اکریلیک بافته می شوند، دونوع هستند. نوعی از آن ها که به فرش لایت معروف هستند بیشتر سایه روشن و دورنگی دارند اما به طور کلی نخ اکریلیک به نسبت نخ های دیگر کمتر دو رنگی را در فرش ایجاد می کند.
در بین نخ های بافت فرش، فرش های فیلامنت و ابریشم مصنوعی بیشترین سایه روشن را ایجاد می کند.
بعضی از رنگ نخ های مورد استفاده در بافت فرش ماشینی هم هستند که ممکن است باعث سایه انداختن و دو رنگی در فرش شوند. این رنگ ها عبارتند از: نقره ای، آبی کاربنی و بژ، طوسی، نسکافه ای، آبی روشن و…

با وجود سایه انداختن فرش‌ها، چه فرشی بخریم بهتر است؟

توجه به این سه عامل برای انتخاب فرش در اثر سایه انداختن فرش‌ بسیار مهم است. اولاً، فرش‌های روشن با طرح‌های ساده و منحصر به فرد می‌توانند انعکاس نور را متفاوت کنند.

طرح‌های ساده به نور اجازه می‌دهند به‌سادگی از روی سطح فرش عبور کند و به اطراف انعکاس یابد. همچنین، فرش‌های روشن‌تر باعث ایجاد روشنایی متفاوت در فضا می‌شوند و سبب تغییر در میزان سایه‌ها می‌شوند.  دوماً، جنس و بافت فرش نیز نقش مهمی در تغییر میزان سایه‌ها ایفا می‌کند. از جنس‌ها و بافت‌های مناسبی استفاده کنید که توانایی کمتر کشیده شدن و تغییر شکل را داشته باشند.

سوماً، رنگ‌های روشن و متناسب با نورپردازی اطراف فرش نیز بسیار اهمیت دارند. انتخاب رنگ‌های روشن می‌تواند در میزان سایه اندازی توسط فرش تاثیرگذار باشد. همچنین، ترکیب رنگ‌های مناسب با نورپردازی محیط کمک می‌کند تا فرش بهتری با اطراف ترکیب شود و تأثیرات نامناسب سایه‌ها را کاهش دهد.

به طور کلی، توجه به این سه عامل می‌تواند باعث بهبود روشنایی و تأثیرات سایه‌ها در فضا شود. فرش‌های اکریلیک دارای دو نوع هستند که یکی از آن‌ها به عنوان “فرش لایت” شناخته می‌شود. فرش اکریلیک کمتر از سایر فرش‌های ماشینی به سایه روشن دچار می‌شود.

فرش‌هایی که با نخ‌های فیلامنت و ابریشم مصنوعی بافته شده‌اند، نیز بیشترین سایه‌اندازی را دارند. همچنین فرش‌هایی با شانه‌های بلند نیز دارای سایه روشن بیشتری هستند.

رنگ زمینه فرش نیز بسیار تأثیرگذار است و در ایجاد سایه‌ها و دوگانگی‌ها نقش مهمی دارد. برخی رنگ‌های زمینه مانند آبی کاربنی، طوسی، نسکافه‌ای و آبی روشن، سایه بیشتری روی فرش‌ها ایجاد می‌کنند.

به طور کلی، میزان شانه فرش‌ها و رنگ زمینه آن‌ها تأثیر زیادی بر سایه روشن شدن فرش دارند. برای مثال، فرش ۱۲۰۰ شانه گلبرجسته با زمینه‌های طوسی، آبی کاربنی، آبی روشن، نسکافه‌ای و نقره‌ای، بیشتر از سایر فرش‌ها سایه ‌ایجاد می‌کند. بررسی این عوامل مهم می‌تواند به شما در انتخاب فرش مناسب برای فضای مورد با وجود سایه روشن فرش، نظر کمک کند.

 

نکاتی در مورد سایه روشن شدن فرش

در مورد سایه روشن شدن فرش چند نکته مهم وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کنید:

1- اگر روی فرش‌های خود سایه‌های روشنی مشاهده می‌کنید، نگرانی از لحاظ فرسودگی و دوام فرش نداشته باشید؛ زیرا سایه‌ها تاثیر مخربی بر تارها و بافت فرش ندارند.

2- نکته قابل توجه دیگر این است که فرش‌هایی که با نخ صد درصد اکریلیک بافته می‌شوند، کمتر به سایه‌های دو رنگی دچار می‌شوند نسبت به فرش‌هایی که از سایر نخ‌ها تشکیل شده‌اند.

3- فرش‌های با تعداد 700 و 1000 شانه، نسبت به فرش‌های با 1200 شانه، کمتر به دو رنگ شدن فرش دچار می‌شوند؛ بنابراین از انتخاب فرش با تعداد شانه بیشتر می‌توانید بهره ببرید.

4- اگر از فرش‌های با جنس فیلامنت و ابریشم مصنوعی استفاده می‌کنید، باید در نظر داشته باشید که این نوع فرش‌ها بیشترین احتمال برای ایجاد سایه‌های روشن در فرش را دارند و ممکن است برخی از فضاها را تاریک‌تر به نظر بیاورند.

همچنین، در انتخاب فرش بهتر است با توجه به نیازها و سلیقه خود، رنگ‌ها و جنس فرش‌ها را با دقت انتخاب کنید تا از سایه انداختن فرش‌ جلوگیری کنید. با توجه به این موارد، می‌توانید از سایه روشن فرش جلوگیری کرده و از فرش‌های مناسب استفاده کنید تا راحتی و زیبایی محیط خانه خود را بهبود بخشید.